GIJSBERTUS STEENBERGENSISVAN HOGENDORP VAN HOFWEGEN

was van 21 augustus 1782 tot 15 september 1785 Raad en Rentmeester-generaal der domeinen in Stad en Meijerij van 's Hertogenbosch.
Hij kocht in 1754 de heerlijkheid Tilborgh ende Goirle met alle daarbij behorende heerlijke rechten en goederen, zoals kasteel, hoeven en molens,
van de toemalig militair gouverneur van Maastricht en Breda; Wilhelmud VIII landgraaf Von Hessen Cassel voor een bedrag van 165.000 gulden.
Procuratiën en Koopakte notaris Loef te s'Gravenhage.
Gijsbert laat vanaf 1755 het laat middeleeuwse huis te Tilburg ombouwen "naar de smaak van den tijd";
en liet in 1760 door de kartogaaf Diederik Zijnen, op basis van meet gegevens uit 1732 van een landmeter Daniel Verhoeven;
het gehele Tilburgse gebied in kaart brengen, waarop Gijsbert zijn aangekochte bezit liet aangeven.
Deze kaart (Ca 4 x 3 meter) bestaat nog steeds, en bevind zich, onlangs prachtig geconserveerd, in het depot van het Regionaal archief te Tilburg.
Deze Van Hogendorps , met name de gezinnen van zijn zoon en diens nazaten verbleven hierna permanent op dit domicile tot Tilburgh aan de hasselt.


Het "kasteel" , zoals destijds het moet hebben gelegen, aan de Hasselt in Tilburg,
grotendeels in uiterlijke vorm *) zoals Gijsbertus het in 1754 het in eigendom overnam van
de vorige leenheer ; de militair gouverneur van Maastricht: Wilhelmud VIII Von Hessen Kassel.

Door mij bewerkte" afbeelding (coll. John W v Wijk), naar gewassen sepiatekening door Abraham de Haan 1694
(coll. Universiteit Tilburg ; Brabantcollectie

nb: In vergelijking met de, in 1978 door de toenmaligestadsarcheoloog van Tilburg, Dhr Drs H Stoepker, opgegraven fundament resten,
is met zekerheid te stellen dat de tekening het kasteel voorsteld vanuit de noordwest hoek.
Hierdoor is de getoonde situatie met lichtval alleen mogelijk midden in de zomer in de vroege ochtend, waarbij de tekenaar het licht uit een bijna noord oostelijke richting laat komen (!).

• ) De prent laat de situatie zien in 1694, een tijd waarin de laatste erfgenaam uit het geslacht Schetz Van Grobbendonck, Charles Hubert, het kasteel in 1710
  wegens zijn opgelopen schuldenlast in Frankrijk, noodzakelijkerwijs moest verkopen.
  Hierdoor is zeer wel voor te stellen dat van enig onderhoud aan het huis geen sprake zal zijn geweest.
  Wilhelmud VIII, landgraaf Von Hessen Kassel werd de koper, en daarmede de nieuwe eigenaar van het leen: De Heerlijkheid Tilburg en Goirle.
  
  Deze lenen waren eens uitgeleende gelden aan de landvorst en wederzijds erfelijk. Zij werden geregistreerd en de geldschieter kreeg een reçue, de leenbrief,
  als bewijs van volmacht, over de rechten en diens nog uitstaande geldendaarop.
  Deze leenbrieven waren verhandelbaar, maar net als heden ten dage met een auto, diende men dat wel aan te melden bij de leenkamer van de Republiek,
  zodat het leen op naam van de nieuwe eigenaar kon worden gezet, die vervolgens diens reçue ontving.
  
  Wilhelmud VIIII von Hessen-Kassel, welk persoon luxe gewend was, zal het huis dus gewoonweg in vervallen staat hebben aangetroffen en
  liet klaarblijkelijk wel het een en ander opknappen; bekent is, dat in het oudste deel van het huis, de zuidoost hoek, een zgn. "Prince kaamer" werd ingericht,
  welke boven de koock keuken was gelegen.
  Ook is enigszins te zien dat boven de ingang het familiewapen der Von Hessen's in steen werk werd ingezet, daar, waar er op een kopergravure van het huis,
  zich nog bovenlichten bevonden.
  Van Hogendorp zal het een dik 60 jaar later evenwel niet zo modern hebben gevonden.
  Uit de archivalia te Tilburg en het familiearchief van de Van Hogendorps, aanwezig in het BHIC (Rijksarchief) te 'sHertogenbosch,
  blijkt dan ook dat Gijsbertus in 1755 al meteen opdracht gaf het hele huis grondig te renoveren en
  om te toveren in een huis dat het uiterlijk zal hebben gehad van een landhuis als het huidige kasteeltje van Loon op Zand.
  
  
  het kasteel terein te Tilburg anno 1760, met de situatie na de moderniserings-verbouwing in opdracht van Mr Gijsbert Steenbergensis,
  uitgevoerd in 1755, waarbij het huis een rechthoekige vorm kreeg "geheel naer den smaak van den tijd".
  Naast een blokvorm als basis, valt ook de strook grond op, direkt aan de zuidgevel.
  Detail van de "kaart van Zijnen", met daarop te onderscheiden, van rechtsonder naar linksboven, een weg,
  wat toen de weg naar Dongen werd genoemd, en nu de huidige Hasseltstraat te Tilburg is.
  Ook de krul in het traject rechts onder (Z.O.), isheden ten dage nog steeds te herkennen als de"Kwaadeindstraat".
  
  Hier de link naar de digitalisatie van de "de Kaart Van Zijnen"
  

  ---

  LINK:http://www.regionaalarchieftilburg.nl/kaartvanzijnen

  ---

  
  
  NB ; In 1760 werd de kaart zo getekend, dat de Noordzee nog daadwerkelijk in het noorden werd gesituuerd.
  Omdat wij heden allemaal weten dat dat het westen is; is de rechterzijnde van de kaart ongeveer het noorden.
  M.a.w. ( om de kaart te vergelijken met het hedendaagse Tilburg; dient men de kaart (zoals hier gebeurt is) een kwartslag te draaien,
  zo dat de teksten (als de afbeelding boven) van onder naar boven gaan.
  
  
  
  Uit een behoorlijk aantal documenten, zoals Schepen protocollen, Notariële akten, en rekeningen van aanbestedingen, etc.,
  kan men op de kaart de verschillende zaken op het kasteel terrein, met enige verantwoorde creativiteit, makkelijk terug vinden.
  fotoscan als boven
  Creativiteit: (...) John W van Wijk, Tilburg
  
  
  
  
  Pagina-fragment uit het trouwboek(NG) van Bleskensgraaf.
  Fotoscan: Nationaal Archief s'Gravenhage; DTB's van Zuid-Holland on-line.
  
  "den Hoog Ed(el) gebore Heer gijsbert steenbergensis grave
  van Hogendorp vrijheer v. hofwegen en de eerbare Juffr(ouw)
  jacoba soetje Broencken, sijn alhier in de kerk op Bles
  grave en Hofwegen den 29 Julij 1753 na dat hare
  Huw: geboden gegaen waaren in den Haag en Rotterdam
  getrouwd, komende met 3 jagte te alblasserd(am) en hier met een
  koets met 4 paarden, en gevende buijten 6 ducaten de kerk
  nog 42 ducaten aen den armen."